Czekamy na Was:

Jesteśmy dla Was: wtorek 11:00 - 19:00 czwartek 13:00 - 19:00 piątek 8:00 - 16:00 sobota 8:00 - 12:00

wtorek, 30 marca 2021

Gabriela Zapolska

 


164 lata temu  we wsi Podhajce na Wołyniu urodziła się polska pisarka Maria Gabriela Janowska, z domu Piotrowska, znana pod pseudonimem jako Gabriela Zapolska.

W 1876 roku zdecydowała się na małżeństwo z porucznikiem Petersburskiego Pułku Grenadierów, Konstantym Śnieżko-Błockim, które okazało się fatalną pomyłką. Doświadczenie to odbiło się mocno na przyszłym życiu Gabrieli i wielu przypadkach stało się tematem jej utworów, nasycając jej dzieła szczególnie silną niechęcią do mężczyzn.

Gabriela Zapolska gorąco pragnęła zostać aktorką, stąd w roku 1889 wyjechała do Paryża. Nie odniosła tam jednak znaczących sukcesów. Po powrocie zamieszkała we Lwowie wraz ze swoim drugim mężem, malarzem Stanisławem Janowskim, z którym to zorganizowała  objazdowy zespół teatralny.

W 1885 roku ukazał się jej książkowy debiut - tom opowiadań Akwarele. Najbardziej kontrowersyjna z owych „akwarel” nosiła tytuł Małaszka. Opowiadanie to miało również swoją wersję teatralną i wywołało ogromny skandal literacki – pierwszy i nie ostatni zresztą w jej karierze.

Można powiedzieć, że skandal stał się niejako sposobem na życie pisarki. Jej życie było bowiem zaprzeczeniem jednej z ulubionych zasad pani Dulskiej – postaci pochodzącej z najsłynniejszego dzieła Gabrieli Zapolskiej, Moralność Pani Dulskiej - mówiącej, że kobieta powinna przejść przez życie cicho i spokojnie.

Umierała, jak sama pisała w samotności - stara i niemal niewidoma w nocach bez snu i dniach milczenia, oczekując na śmierć jak na wielkie uspokojenie. Nigdy nie czuła potrzeby podporządkowania się społeczeństwu czy dopasowania się do jego wymagań, co przysparzało jej wielu krytycznych uwag. Choć, wczytując się głębiej w życiorys Gabrieli Zapolskiej, można odnieść wrażenie, że właśnie taki styl życia odpowiadał pisarce.

Gabriela Zapolska zmarła 17 grudnia 1921 roku we Lwowie.